🏠News ContactLinksPlan-Regio + WeerAgenda'sFolders
Het leven in Neutraal Moresnet (V.V.V. Drie grenzen)

Geschiedenis ➔ Neutraal-Moresnet

Het leven in Neutraal Moresnet

   Printervriendelijk

Voorwoord

Wanneer we het hebben over Neutraal Moresnet (vandaag "Kelmis"), is het essentieel om de zinkmijn te noemen, die voornamelijk werd geëxploiteerd door de Vieille Montagne (Altenberg) in Kelmis.

Het behandelen van dit onderwerp is niet het doel van dit artikel, omdat het een website op zich zou vereisen, zo veel documentatie is uitgebreid.
En dan is er een prachtig museum in dit dorp dat een antwoord geeft op alle vragen die men kan stellen over deze mijnbouw.

Het museum is gevestigd in het voormalige bestuursgebouw van de Vereniging van Zinkmijnen en Gieterijen van Altenberg, Chaussèe de Liège 278, 4720 Kelmis.

In dit artikel wilde ik me vooral richten op het functioneren van deze staat.


Een onafhankelijke staat ?

Het wordt erkend dat de status van "Neutraal-Moresnet" juridisch gezien een soort condominium was met twee Soevereinen met absolute bevoegdheden in theorie, maar die elkaar vaak neutraliseerden.
In de praktijk, toen er geen overeenkomst was tussen de twee Soevereinen, was het de oudere wet (d.w.z. de Franse wet, inclusief het burgerlijk wetboek) die werd toegepast op "Moresnet-Neutre"


Hoe zijn we op dit punt gekomen ?

Na de nederlaag van de legers van Napoleon in 1815 werd Europa op het Congres van Wenen (*) herenigd om zijn grenzen te herdefiniëren, met name die tussen Pruisen en Nederland.

België, tot nu toe een Frans bezit, ging over in de handen van Nederland terwijl er administratieve pogingen werden ondernomen om de grenzen met Pruisen vast te leggen.
De ambtenaren moeten ter plaatse vaststellen dat hun plannen niet in overeenstemming zijn met de werkelijkheid : een driehoek, gelegen op het punt waar de Belgische, Nederlandse en Duitse grenzen samenkomen, leidt tot een geschil tussen de partijen.
Het gebied ligt tussen het dorp Moresnet, dat aan Nederland wordt gegeven en het huidige Neu-Moresnet dat aan Pruisen wordt toevertrouwd.

Na een jaar van onderhandelingen werd het probleem opgelost door het Verdrag van de Grenzen (ondertekend in Aken op 26 juni 1816), waarbij Moresnet werd uitgeroepen tot "neutraal territorium" en dus aan niemand toebehoort. Het wordt bestuurd door zowel een commissaris uit Pruisen als een commissaris uit Nederland, een voorlopige regeling die 104 jaar zal duren. Voor de gemeentelijke aangelegenheden hebben ze een burgemeester aangesteld, de enige en exclusieve depositaris van de administratieve autoriteit.

Bijlage bij het grensverdrag van Aken van 1816.
De twee rijen grenspalen met dezelfde nummering zijn duidelijk herkenbaar. De ene aan de oostzijde en de andere aan de westzijde met dezelfde nummering van 188 tot 192. Op de noordpunt staat de paal met het gemeenschappelijke nummer 193.
De rue de Liège vormt de zuidelijke grens met de palen op nummer 188.

(*) Het Congres van Wenen is een conferentie van de diplomatieke vertegenwoordigers van de Europese grootmachten, die van 18 September 1814 tot en met 9 juni 1815 in Wenen heeft plaatsgevonden. De zegevierende landen van Napoleon I en de andere Europese staten komen samen om de vredesvoorwaarden op te stellen en te ondertekenen, dat wil zeggen om de grenzen te definiëren en een nieuwe vreedzame orde te creëren.


Een meningsverschil over dit stuk grondgebied van 3 vierkante kilometer.

Dit gebied bevat de grootste bekende calamineafzetting - zinkerts - in Europa en geen van beide landen wil zo'n rijk gebied afstaan aan het andere.

Zo ontstond de Neutraal-Moresnet met 256 inwoners in 1816, 3,44 km2 oppervlakte, 11 kilometer grenzen en een zinkmijn.

Na de Belgische Revolutie van 1830 scheidde het zuidelijke deel van het Koninkrijk der Nederlanden zich af en werd het de onafhankelijke staat België. Hij zal overleven tot het Verdrag van Versailles in 1919 (**), dat Moresnet definitief aan het Koninkrijk België toevertrouwt.

(**) Het Verdrag van Versailles, opgesteld tijdens de conferentie van Parijs, werd ondertekend op 28 juni 1919, de verjaardag van de aanslag in Sarajevo, in de Spiegelzaal van het Paleis van Versailles, en afgekondigd op 10 januari 1920.






Vandaag :




Een verzorgingsstaat ?

Neutraal-Moresnet heeft zijn bevolking sterk zien toenemen. Over vier decennia: van 256 inwoners in 1816 steeg het tot 512 inwoners in 1842, 761 inwoners in 1844, 1.406 inwoners in 1852, 1.650 inwoners in 1854 en zelfs 2.572 inwoners in 1858. Drie factoren lijken door de bevolking in aanmerking te zijn genomen: "vrede, rijkdom en eigendom".

De eerste factor is het gebrek aan militaire dienstplicht. Als gevolg daarvan zien we hele families verhuizen om hun zonen uit de militieplicht te halen. Het moet gezegd worden dat er een revolutionaire wind over Europa waait en dat veel mensen in opstand komen tegen de gevestigde orde; terwijl in Neutraal-Moresnetl verschillende culturen vreedzaam naast elkaar bestaan.

Ten tweede, wint het grondgebied aan inwoners dankzij de uitbreiding van de Société des mines et fonderies de la Vieille-Montagne. Neutraal Moresnet verwelkomt veel behoeftige mensen die maar op één ding hopen, namelijk een baan in de mijn.
Het bedrijf behandelt zijn werknemers bijzonder goed; ze heeft geen wetgever nodig om sociaal werk te doen.

In 1842 richtte ze een spaarbank op om het spaargeld van haar werknemers te laten groeien. In 1847 richtte het een hulpfonds en een pensioenfonds op, zowel door zichzelf als door de werknemers gefinancierd.
Deze fondsen bieden medische en farmaceutische zorg aan werknemers en hun gezinnen, bieden werkloosheid en pensioenuitkeringen, dragen bij aan geboorte- en begrafeniskosten en bieden tijdelijke verlichting aan weduwen en wezen.
In 1860 werd een beleid van lage rente, soms rentevrije leningen ingevoerd om werknemers van de Vieille-Montagne te helpen een huis te kopen of te bouwen.


Ten slotte is de derde factor de staatsbijdragen van 1816 blijven bestaan.

De nieuwe belastingen die in België of Pruisen zijn gestemd, zijn niet van toepassing op het neutrale gebied ; de erfgenamen en legatarissen betalen geen successierechten.
Douanerechten zijn alleen van toepassing op uitgaande goederen.

Maar, decennium na decennium, verliezen deze drie factoren hun aantrekkingskracht.
België en Pruisen veranderen uiteindelijk hun positie in militaire dienst.
De instroom van buitenlanders weegt zwaar door in de financiering.


In September 1859, nog geen drie maanden na de ambtsaanvaarding van de nieuwe burgemeester Joseph Kohl, besloot deze een inkomstenbelasting in te voeren. Was het op dit moment dat het idee van een vrije onafhankelijke staat in het hoofd van Dr. Molly ontstond ?
In 1884 is de mijn uitgeput.

Het aantal werknemers dat op het terrein werkzaam is, is aanzienlijk verminderd..
Met een piek van 1.258 in 1857 viel het aantal bezoekers tot 209 in 1886.

Er zijn ook enkele andere bijdragen in opkomst: In 1867 werd een belasting op trekhonden ingevoerd, in januari 1895 een belasting op drinkgelegenheden. Een religieuze belasting, alleen voor katholieken, en een belasting op festivals en bals vervolledigen het nieuwe fiscale arsenaal.


Alcohol, plezier, smokkel en "Kraupöngel"

Dit neutrale gebied trekt veel mensen aan: Geluksvogels, werkzoekenden, jonge mannen die de militaire dienstplicht willen ontlopen en voormalige dienstmeisjes, dienstmeisjes die te dicht bij de zoon van het huis zijn gekomen. Hun interesse: een lage kosten van levensonderhoud, entertainment, alcohol en alle dingen die mensen nodig hebben in een wild leven aan de voet van de "Altenberg" in Kelmis.

De inwoners van Neutraal Moresnet mochten - al was het maar voor eigen gebruik - dranken distilleren. De geproduceerde hoeveelheden waren echter zo groot dat ze niet konden worden geconsumeerd, zelfs niet in de 70 cafés en restaurants in de regio: Aanzienlijke hoeveelheden werden over de grens gesmokkeld, voornamelijk naar Nederland.

Maar op de enkele vierkante meters van Neutraal-Moresnet profiteerde het gebied van de vrije invoer van goederen uit België en Pruisen. Voor de uitvoer moesten echter wel douanerechten worden betaald, wat leidt tot ofwel illegale grensoverschrijding. s Nachts, van de ene kant van de straat naar de andere of onder de straat - zelfs door een riool.

Maar het kleine grensverkeer werkte ook in een ander opzicht best goed, want Moresnet-Neutre had veel te bieden.

Om de vele arbeiders tevreden te stellen, moedigde het mijnbedrijf "Vieille Montagne" na het werk socialisatie aan. Koren en orkesten van mijnwerkers werden geboren, niet minder dan zeven schietclubs, een visclub en diverse carnavalsverenigingen. De dichtheid van de bars was ook enorm.

Hoe dan ook, de politie en de brandweer hielden de wet en de orde, maar de reputatie van deze mensen die niet aarzelden om hun vuisten te gebruiken, gaf aanleiding tot de naam "Kelmiser Kraupöngel".


Koninklijke commissarissen voor het neutrale gebied van Moresnet van 1816 - 1919.

NEDERLAND PRUISEN
Werner Jacob (1817-1823)
Parlementslid voor de stad Luik.
Advocaat uit het voormalige Hertogdom Limburg.
Wilhelm Hardt (1817-1819)
Privé raadslid voor de zinkmijnbouw.
Joseph Brandes (1823-1830)
Klerk van de stad Luik.
Inspecteur van de provinciale scholen van Luik.
Johann-Martin-Daniel Mayer (1819-1836)
Zinkmijnconsultant.
Directeur van de mijnafdeling in Düren.
BELGIË
Lambert Ernst (1835-1840)
Adjunct-procureur - generaal bij het Hof van beroep te Luik.
Oorspronkelijk uit Aubel.
Heinrich Martins (1836-1854)
Mijnbouwadviseur bij de centrale van Bonn.
Mathieu Cremer (1840-1889)
Rechter bij de rechtbank van eerste aanleg van Verviers.
Geboren in de gemeente Limburg.
Amand von Harenne (1854-1866)
Subprefect van Eupen.
Zoon van een advocaat uit Luik - Advocaat en burgemeester van Raeren.
Politiecommissaris van 1852 tot 1854 en werd daarna koninklijk commissaris.
Fernand Bleyfuesz (1889-1914) & (1918-1920)
Districtscommissaris van Verviers, geboren te Dison.
Zijn zoon was de laatste directeur van het hoofdkwartier van Vieille Montagne in Kelmis tot 1950.
Freiherr von der Heydt (1866-1868)
Subprefect van Eupen. Zoon van de Pruisische minister van Financiën.
Dr. Bayer (1915)
Keizerlijk Commissaris van de gemeente Verviers.
Edward Guelcher (1868-1871)
Subprefect van Eupen.
Viel in de oorlog tegen Frankrijk in 1870.
Alfred Theodor Sternickel (1871-1893)
Subprefect van Eupen.
Alfred Jakob Bernhard Theodor Guelcher (1893-1909)
Subprefect van Eupen.
Theo Losen (1909-1918)

Burgemeesters van Neutraal-Moresnet (1817-1920)

  1. Arnold Timothée de Lasaulx (*1774 – ♱1863)
    1817 - 21 februari 1859
    Hij werd geboren op kasteel Alensberg (Moresnet) - Na meer dan 41 jaar gediend te hebben, was hij de langste burgemeester volgens het bestaan van het grondgebied
  2. Adolf Hubert van Scherpenzeel-Thim (*1824 - ♱1877)
    21 februari 1859 - 30 mei 1859
    Na minder dan vier maanden te hebben gediend, was hij de kortste in functie.
  3. Joseph Kohl (*1831 - ♱1917)
    1 juli 1859 - 7 februari 1882
    In september 1859, nog geen drie maanden na zijn aantreden, besloot hij een inkomstenbelasting in te voeren.
  4. Oskar Anton Bilharz (*1831 - ♱1917)
    7 februari 1882 - 20 juni 1885
    Tijdens zijn ambtsperiode in 1883 veranderde Moresnet-Neutre zijn territoriale vlag in een driekleur met horizontale balken in zwart, wit en blauw.   
  5. Hubert Schmetz (*1862 - ♱1930)
    20 juni 1885 - 15 maart 1915
    na de annexatie van Pruisen in 1914 uit zijn functie ontdeden
  6. Wilhelm Kyll (*1876 - ♱1956)
    29 maart 1915 - 7 december 1918
    na de Duitse invasie in 1914
  7. Pierre Grignard
    7 december 1918 - 10 januari 1920
    wordt dan de eerste burgemeester van La Calamine (Kelmis) tot 7 februari 1923


Vlaggen en wapenschilden

Wapenschild van de Vieille Montagne

Wapenschild van de Vieille Montagne

Driekleurenvlag



Driekleurenvlag met horizontale staven uit 1883

Neutraal-Moresnet stempel circa 1895

Neutraal-Moresnet stempel circa 1895

Kelmis wapen sinds 29 april 1996

Kelmis wapen sinds 29 april 1996 (⚒)

Huidige driekleurvlag met verticale staven en wapenschild

Huidige driekleurvlag met verticale staven en wapenschild

(⚒) De bovenste helft symboliseert de historische exploitatie van zink in de regio (zie het wapen van Vieille Montagne). De basis toont een leeuw en een adelaar die verwijzen naar de speciale status van het territorium. De leeuw staat voor de Nederlandse en Belgische leeuw, de adelaar is de Pruisische adelaar. Dit wapenschild is erg geïnspireerd op de Neutraal-Moresnet stempel uit 1895.


De post in Neutraal-Moresnet

Hoewel er nooit een echt postkantoor in het neutrale gebied was, werden de inwoners niet uitgesloten van het postverkeer.
Zoals bij veel activiteiten konden ze naar beide kanten van de grens gaan om hun post te versturen of te ontvangen.
Gedurende de hele periode van de onafhankelijkheid hebben zowel de Pruisen als de Belgen gelijktijdig, maar volledig onafhankelijk van elkaar, postwerk verricht.

Een brief aan Pruisen werd voorzien van een Pruisische postzegel en gepost in een Pruisisch kantoor, terwijl een brief aan België werd voorzien van een Belgische postzegel en gepost in een Belgisch postkantoor.
In beide gevallen werd het binnenlandse tarief toegepast.

Voor zendingen naar andere landen kan men het meest interessante tarief kiezen.
Het dichtstbijzijnde Belgische postkantoor dat verantwoordelijk is voor Belgisch-Moresnet was in Henri-Chapelle. Ze stuurden en bezorgde ook post naar en van Neutraal-Moresnet, terwijl het dichtstbijzijnde Duitse postkantoor in Herbesthal, dat verantwoordelijk is voor Pruisisch-Moresnet, hetzelfde deed voor Neutraal-Moresnet.

Ze hadden allebei hun eigen postbode die de post bezorgde en de brievenbussen leeghaalde.

Later werd op verzoek van de Vieille Montagne een Pruisisch postkantoor in Pruisisch-Moresnet ingericht in een bureau van de Vieille Montagne.

Postkantoren die het neutraal gebied bedienen



1815 - 1830 Henri-Chapelle, Herve en Luik

Voor België

1830 - 1862 Herve en Luik

Vanaf 20 oktober 1862 Montzen-postzegel met 18 verticale lijnen

Van 15 april 1864 Montzen-postzegel met kleine ruitvormige stippen nr. 254

Vanaf 10 maart 1873 Montzen dubbele cirkelzegel

Vanaf 1 februari 1875 postzegel Montzen enkele cirkel

Van 10 juni 1899 Belgisch Moresnet enkele cirkel postzegel

Voor Pruisen en later Duitsland

1815 - 1876 Aachen, Eupen en Herbesthal

Vanaf 1 augustus 1876 Pruisisch-Moresnet eencirkelzegel

Circa 1900 Pruisisch-Moresnet zegel met segmenten


Postzegels van Neutraal-Moresnet

Een belangrijk detail van de Neutrale Territoriale Post is de uitgifte door deze administratie van een reeks postzegels gebaseerd op het idee van Dr Molly, de heer Beaufays en de heer Crickboom.
. Deze postzegels in Pruisische stijl waren alleen bedoeld voor de lokale post, dus binnen neutraal gebied.
Deze serie postzegels werd gelanceerd op 5 oktober 1886 en bestond uit 8 stempels van de waarden 1 Pfg, 2 Pfg, 3 Pfg, 4 Pfg, 5 Pfg, 10 Pfg, 20 Pfg en 50 Pfg.

Toen de burgemeester kennis had genomen van deze postzegeluitgifte waarschuwde hij de twee commissarissen. Zoals in Neutraal-Moresnet Franse wetgeving nog steeds van toepassing was, volgens welke de staat altijd een monopolie op het postkantoor moet hebben, hebben de commissarissen een decreet opgesteld dat het verkeer van deze postzegels verbiedt.

Op 19 oktober van hetzelfde jaar, na slechts twee weken bestaan, werden deze postzegels ongeldig verklaard en uit de circulatie genomen.
Noch het belgische noch het pruisische postkantoor had de geldigheid van deze postzegels erkend.

    
        

Een speciale serie voor de viering van de 100ste verjaardag van het Verdrag van Versailles

Deze postzegels kunnen besteld worden op eShop BPost

      

Geld in Neutraal-Moresnet

Aangezien het Franse recht nog steeds van toepassing was in Neutraal-Moresnet, was de Franse Frank de enige officiële munteenheid van het neutrale gebied. du territoire neutre.


Gezien de nabijheid van de twee landen die het toezicht op het grondgebied hadden, begrijpt men dat het deze twee valuta's waren die het meest werden gebruikt met een meerderheid van de pruisische valuta vanwege de nabijheid van Pruisisch-Moresnet.

In 1848 verschenen enkele lokale stukken.

Hoewel het geen officiële waarde was, worden deze munten beschreven in de "Revue Numismatique Belge" van 1869 ( 5eme série 1869, page 96 à 99).


#1 voorbeeldt een hoofd van Janus met links Friedrich-Wilhelm van Pruisen en rechts Koning Leopold I van België.
Op de omtrek lezen we de inscriptie: "SUB DUPLICI PRAESDIO LIBERTAS * 1848*"

#2 Hier lezen we: "COMMUNE LIBRE DE MORESNET" en onder twee gekruiste handen de waarde 2 F. Hieronder de onvolledige emblemen van Pruisen en België. Onvolledig omdat de kroon ontbreekt op zowel de adelaar als de leeuw.

#3 hier lezen we : "VIVRE ET PROSPERER SOUS LA DOUBLE PROTECTION DE LA PRUSSE ET DE LA BELGIQUE"


Dokter Wilhelm Molly

De persoon

Het verhaal van Neutraal-Moresnet zou niet volledig zijn zonder vermelding van de legendarische Dr. Molly.
In 1863 kwam Dr. Molly, geboren in Wetzlar, Duitsland, naar Preusisch-Moresnet (Neu-Moresnet) om een medische praktijk te openen. Hij maakte snel naam bij de lokale bevolking omdat hij onder andere zijn patiënten tegen zeer gunstige tarieven verzorgde.
Toen hij nog een dreigende cholera-epidemie wist te verslaan, steeg zijn populariteit en werd hij aangesteld als arts in dienst van de Vieille Montagne.

Dokter Wilhelm Molly (1838-1919)

Ontvangen van België het " Burgerkruis"

Pruisen gaf hem de "Orde van de kroon" en de "Orde van de Rode Adelaar".


Verlangen naar onafhankelijkheid door het postmonopolie

Dr. Molly was, onder andere, de oprichter van de efemere post van Neutraal-Moresnet.

Het was geen interessante instelling, maar het feit dat Dr.Molly en zijn vrienden (Messrs Beaufays en Crickboom) Postzegels uitgaf, was een manier om hun verlangen naar onafhankelijkheid uit te drukken.

Ze werden waarschijnlijk geïnspireerd door de postdiensten geïnstalleerd in verschillende Duitse steden, maar ook door de grap van J.B. Moens. (1)

Toen de twee commissarissen door de burgemeester op de hoogte werden gebracht van deze uitgifte van postzegels, introduceerden zij een wet die deze zegels verbood op basis van een Franse wet van 1711, die bepaalt dat de staat nog steeds het monopolie van de post behoudt.


(1) Grapje van J.B. Moens (een valse postzegel uit Moresnet-Neutre)
Jean-Baptiste Moens Jean-Baptiste Moens (1833-1908) is een bekende Belgische filatelist. Hij verzamelt munten en postzegels en opent een boekwinkel in Brussel om enkele van zijn interessante postzegels te verkopen. Hij werd een van de allereerste professionals in het filatelistische vak.

In 1862 publiceerde hij het "Handboek van postzegelverzamelaars" (algemene nomenclatuur van alle postzegels in de verschillende landen van de wereld).
Gezien het succes van deze handleiding, duurde het niet lang voor hetzelfde jaar, een tweede werk getiteld "Over de vervalsing van postzegels" (toen al een realiteit in Europa).

Door zijn eigen tijdschrift "Postzegel" uit te geven, werd hij een echte leider in de wereld van de filatelie.

Zijn expertise en succes betekenen dat zijn artikelen zeer vaak worden gekopieerd zonder zijn bronnen te citeren, en met name door zijn Parijse collega Pierre Mahé, die ook zijn tijdschrift de Timbrophile lanceert. Moe van deze manier van doen, besloot hij P. Mahé in een val te lokken.

Op 1 april 1867 publiceerde hij een goed gemaakte grap die Mahé zich lange tijd zou herinneren.
Een vermeende J. S. Neom (J. Moens ondersteboven !) stuurde hem een brief die hij onmiddellijk publiceerde. De postmeester van het Moresnet, een vermeende Mr Crack, zou besloten hebben om een serie van 4 postzegels uit te geven, ter waarde van 12 en 20 cent voor België, en 12,5 en 25 cent voor Pruisen. Deze Postzegels zouden worden geproduceerd door de Brusselse onderneming Vish en Lirva.

De April dwaas werkte perfect goed.
Le Timbrophile publiceert een artikel over de nieuwe Moresnet-postzegels. Mahé had echter veel voorzichtiger en opmerkzamer moeten zijn. In het Nederlands betekent " Vish" inderdaad "Vis" en " Livra " is gewoon "Avril in het frans" achterstevoren en Neutraal-Moresnet heeft niet eens 'een postkantoor' !

De postzegel was heel fantasievol maar goed doordacht :
Het verwees naar de twee staten België (de leeuw) en Pruisen (de adelaar), allemaal bekroond met een Frygische muts die herinnert aan de wetgeving van de Franse Revolutie die nog steeds op het grondgebied van kracht is.
De postzegel was eentalig en de woorden "commune libre de Moresnet" werden zeer weinig gebruikt.

Sources : https://philapostelbretagne.wordpress.com


Verlangen naar onafhankelijkheid door de taal "esperanto"

De postzegeluitgifte is slechts een klein detail vergeleken met de pogingen van dokter Molly om van Neutraal-Moresnet een Esperantostaat "Amikejo" te maken .

In 1906 kwam dokter Molly in contact met de Franse professor Gustave Roy.

Deze twee onverbiddelijke Esperantisten wilden absoluut een esperantistische staat oprichten.

En welk gebied was beter dan het neutrale gebied om deze projecten uit te voeren ?

In 1908 organiseerden ze een propagandabespreking in het "Schützenlokal" (nu verdwenen).

De hele bevolking kwam daar bijeen om toespraken te horen voor de oprichting van een Esperanto-vrije staat "Amikejo" (= plaats van grote vriendschap).


Ter gelegenheid van deze bijeenkomst presenteerde de fanfare van de Vieille Montagne de "Amikejo" -mars, gecomponeerd door Willy Huppermann en die ook als volkslied zou dienen.

Na deze demonstratie spraken verschillende internationale kranten over de mogelijke oprichting van een Esperantostaat in Neutraal-Moresnet.
Het vierde Esperantist Congres in Dresden besloot zelfs Neutraal-Moresnet te verkiezen boven Den Haag als wereldcentrum van het Esperanto


Het Schützenlokal

(nu verdwenen) waar in 1908 de propagandabijeenkomst voor de onafhankelijke Esperanistische staat "Amikejo" plaatsvond.
Foto genomen ter gelegenheid van de oprichting van de Esperanistische staat " Amikejo" in 1908.

Vooraan, als tweede van de auto is Dr. Molly.

Het einde van Neutral-Moresnet

Neutral-Moresnet verloor zijn bestaansrecht in 1895 met het einde van de zinkmijn.

Pruisen probeert de gesprekken met België te hervatten om het grondgebied terug te winnen en gaat zelfs zover dat de elektriciteit wordt afgesloten en de telefoonlijnen worden gesaboteerd.

Maar België had de inwoners aan zijn kant en de eerste Wereldoorlog begon.

Vanaf 4 augustus 1914, de eerste dag van de vijandelijkheden, verloor het zeer blootgestelde territorium zijn neutraliteit toen het onder de voogdij van de keizer kwam.

Ten slotte erkende Duitsland in 1919 in artikel 32 van het Verdrag van Versailles (**) de absolute soevereiniteit van België over het grondgebied van Neutral-Moresnet, die definitief werd toegekend aan het gezag van de Koning der Belgen.


Sources : moresnet.nl - web.archive.org - academiebelgium.be - philapostelbretagne.wordpress.com - contrepoints.org en persoonlijk onderzoek
Schrijven en vertalen: Hubert Bindels (Gemmenich).